Nikolay Arabacı

Nikolay Arabacı

O bir talantlı adamdı, duudu Kiriyet küüyündä, Çadır dolayında, 1893 yılda. Geçindi 1960-ıncı yılın başlantısında Moskovada. Yazıcı, poet, bilgiç hem pedagog. Arabacı Nikolay, ilk gagauz yazıcılarından biriydir. Duudu hem büüdü bir pek fukaara kiriyetli çiftçi aylesindä. Küçüktän bildi zor yaşamayı, aaçlı, çıplaklıı, ama küçüktän pek havezi vardı çok iş üürenmää. Küüdeki birklaslı iki yıllık şkolayı bitirmiş. Onun bobası, kiyat bilmääzmiş, ama fikirli, arif hem şen bir adammış, hiç fukaralaa bakmadann verer Koli oolunu Komrat real uçilişçesinä, üürensin kendi kazançınnan.

Edi yıl, pek islää üürenip, 1916-cı yılda o girer Harkov universitetınä fizmat fakultetinä, sora üürener Moskvada Günduudu dillerin institutunda. Pay aler Grajdan cengindä. Otuzuncu yıllarda işleer Türkiyedä, İstanbulda bulunan sovetlerin torgpredstvosunda (alış - veriş temsilciliindä). Sora yaşamasının bitkisinädän o çalıştı Moskvada üüsek şkolalarda. Nikolay Arabacı pek sevärdi ana dilimizi, folkloru, adetleri,pek istäärdi gagauzların da yazısı olsun. Açan 1948-dä Sovetlerin Bilim Akademiyasında düzüldü bir gagauzovedenie Komisiyası, Arabacı bu Komisiyanın sekretarıydı da çalıştı orada başkalarınnan barabar gagauz alfabetin proektini hazırlamakta.

Ama bu iş Moskvada başa çıkmadı da gagauz dilin alfabeti düzüldü hem kabuledildi burada, erindä, Moldovada. Arabacı literatura zaametini (poeziya, proza hem başka) başladı taa otuzuncu yıllarda. Kimi stihlarını bastı Krım - Tatar gazetasında. Bu çalışkan bilimci adam bütün ömürünü yaşadı Moskovada. Açan 1957-nci yılda Moldova hükümeti gagauz dilin alfabetini kabul etti hem şkolalarda ana dilindä üürenmeyi, karar verdi Nikolay Arabacı büük havezlän çalıştı başka bilim izmetçilerinän barabar ilk şkolalar için gramatika kiyadını hazırlamaa.

Hep ozamannar yazdı poemasını. Drumi hem stihlarını, angıları şkola kiyatlarında hem folklor toplumunda Bucaktan seslerdä tiparlandılar. Drumi poemasında avtor gösterer Basarabiyalı insannarın zor çekmeklerini rumın boyarların okupațiya vakıdında onnarın düüşünü zeettän kurtulmak için. Baş geroyu insannarı candarlara karşı kaldırer. Bu poemayı o başlamıştı yazmaa 1940-ıncı yıldan taa ileri. Çok yazıları kaldı bitirilmedik, tiparlanmadık. Arabacı pek istäärdi ilerlesin literaturamız muzikamız, düzülsün gagauz teatromuz.

(Hazırladı D.Tanasoglu)

Kullanılmış kiyatlar

• İ.İ.Baboglu

• N.İ.Baboglu

• K.K.Vasilioglu

• Gagauz dili hem literatura

• 8 klas

• Stiința

• 2003

• Ministerul Educatiel Al Republıcıı

• Moldova

• s.150-151