Konstantin Krețu

Konstantin Krețu

Duuması Valkaneş küüyündä Kahul rayonunda, bir çiftçi aylesindä. Üürenmesini başleer duuma küüyündä, başlankı şkoladan sora girer pedagoji kurslarına Aleksandrovka küüyündä (1907-1910) neredä gösterer bir üüsek üüredicilik talentini. Buradan onu yolleerlar Vinnița kasabasından pedagoji seminarına, angısını başarer 1913-ncü yılda kazanıp üüredici adını. 1917-1918-nci yıllarda üürener Kamenkada çiftçilik şkolasında, ani hazırlarmış müdür çiftçilik üüsüzlär evlerinä. 1913-ncü yıldan beeri işleer başlankı şkolada üüredici sora 1921-nci yılda başleer çalışmaa Gavanosa taraflarında Vladimireşti küüyündä şkolada direktor. 1929-ncu yılda geçiriler Kişinöv kasabasına.

Taa küçük uşaklıından tanırmış gagauz dilinin çok meraklıını hem käämil gagauz folklorunu, angılarını hiç unutmeer gezdii erlerdä, ama hep taa aaraştırer hem derin üürener yıllarca da oler bir derin tanıyıcı gagauzlukta. Onu tanıyerlar hem hatırlerlar Bucak tarafın çiftçileri da çok sıra ayırerlar deputat hem senator Kahul taraflarından. 1940-ncı yılda o çalışer müder yardımcısı Kişinöv kasabanın bilim sekțiyasında, ama 1945-ncidän sora oler Moldova bilim ministerliin inspekturu. Bu ministerliktä çalışarkan o yaper moldav şkolalarına programa hem çok üürenmäk kiyatları şkolalar için düzer.

O yazer çok statialar hem kimi kiyatları Gagauz folkloru için hem gagauzlar için.Yazıcılık işlerindä anıler onun çevirmeleri gagauz dilinä rus hem moldovan dillerindän. İon Kreangadan Biyaz Arap (bir sıra seçmelär İon Kreangadan) Onnar peydalandı Literatura artistika gazetasında, ama sora ayırı basıldılar 1982-nci yılda. Bundan başka rus dilindän İ.A.Krılovun masallarından kimisini çok becerikli gagauz dilinä çevirdi.O durmamayca gagauz folklorunu aaraştırmaa hem üzä çıkarmaa deyni yardım etti.

Konstantin Krețu bir talantlı üürediciydi. O kendisi moldovan damarından, ama gagauz dilini bilärdi bizim kimi gagauzlardan çok taa islää. Kendi yaşamasında çalıstı gagauzların arasında, çok meraklandı bizim gagauz folklorunnan, angısı ozaman hem büün da taa diil islää aaraştırılmış. Konstantin Krețu, makarki o diildi gagauz, ama derindän annayardı gagauzların yaşamasını, gagauzların problemalarını da çalışardı herbir iştä gagauzlara yardımcı olmaa. Pek çok hem büük yardım o yaptı gagauzların folklorunu toplamakta : masal, türkü,.. Ama yazık, ani onnarın çoyu kaldı basılmadık.Konstantin Krețu, pek istäärdi, ki halklar, komşular yaşasınnar dostlukta, biri-birlerini hatırlayarak.

Bunu yapmaa deyni, lääzımdı onnarı birtürlü yaklaştırmaa. O pek gözäl çevirdi İon Kreanganın masallarını. Kär tiparladı bir masal toplumu, angısının adı Biyaz arap neredä pek açık hem parlak gösterdi moldovan personajların süretlerini, harakterlerini, onnarın kulturasını hem mintalitetini. Yaşamasında o pek sevärdi İ. Krilovun masallarını, angılarından taa çoyunnan gagauzlar çoktan tanıştılar hem bütün üreklän sevdilär, şükür ederäk Konstantin Krețuya onun çalışmaları için. Bu talantlı adamı gagauzların taa çoyu büün da sayerlar gagauz.

Kullanılmış kiyatlar

• İ.İ.Baboglu
• N.İ.Baboglu
• K.K.Vasilioglu
• Gagauz dili hem literatura
• 8 klas
• Stiința
• 2003
• Ministerul Educatiel Al Republıcıı
• Moldova
• s.202-203