Gagauz Yeri

Gagauz Yeri


Gagauz Yerin bayraa	Gagauz Yerin gerbi

Milli Deviz

Yaşasın Gagauziya!

Milli Gimna

Tarafım

Geografik koordinatları

46° 18′ 00″ N, 28° 39′ 00″ E

Adı

Gagauz Yeri

Baş kasaba

Komrat

Ofiţial dil

Gagauz dili, Romın dili, Rus dili

Halk

Gagauzlar

Kasabalar

Komrat, Çadır, Valkaneş, Kongaz.

Devlet kurumu

Başkan

Evghenia Guțul

Primyer ministru

Anna Harlamenko

Kurucu

Parlament başkanı

Kanon daava başkanı

Baamsızlık

Toprak

1848 km²

Su

6.6 км2

İnsannar

157.200

İnsannar sıklıı

Para

Lei

BİMG

Hepsi

Kişi başına

Vakıt

EET (UTC+2)

Telefon kodu

+373

Internet Domeni

Gagauz Yeri (Romınca: Găgăuzia), veya Avtonom Territorial Bölümlüü Gagauziya — gagauzların sık (kompakt) formada yaşadıkları geografik bölge.

Üülen Bessarabiyada yerleşer hem Bucak topraan büük bir kısmını içersinä alêr. XVIII-XIX asirlerda gagauz halkının büük payı toplu olarak, Balkannardan geläräk, Rusiya İmperiyasının Osmannı İmperiyasınnan kazandıı Bucak topraana saabilendi hem bölä peydalandı Gagauz Yeri.

Gagauz Yerinin eski insannarı - übür Türk halkı nogaylar zamanında göçtülär Dobruca hem başka regionnara.1918-ci yılda Gagauz Yeri bütün Bucak hem Bessarabiyalan birleştirildi Büük Romıniya Padişaalıına.

1940 yılında Sovet Soţialist Respublikaları Birlii verdi bir ultimatum Romıniyaya, ani geeri istedi Prut hem Nistru arasındaki toprakları, o sıradan Gagauz Yerini.

Ama 1941 yılında Romıniya enidän armatasını gönderdi Bessarabiyaya hem Bucaa. 1944-cü yılda Romıniya kaybettiynän cengi Germaniya blokunnan barabar, Gagauz Yeri hem bütün Bessarabiya girdi Sovet Soţialist Respublikaları Birlii kuvetinä.

İkinci Dünnä Cengindän sora Sovet Soţialist Respublikları Birliin Moldaviya SSR (büün büük payı Avtonom Territorial Bölümlüü Gagauz Yeri) hem Ukraina Sovet Soţialist Respublikları Birliinin Odessa bölgesinin arasında paylaşıldı (Bolgrad,Reni h.b. dolaylar).

1991 yılında Moldaviya hem Ukrainanın Odesa bölgesi arasında administrativ sınırlar dönüştü devletler arası granițaya. Bölä, istoriyalı Gagauz Yeri büün pay alêr iki suveren devlet - Republika Moldova hem Ukraina topraklarını.

Gagauziya yada Gagauz Yeri Respublika Moldovanın- üülen-günbatısında avtonom bölge, angısında yaşêêr Türk Halkları ndan gagauz halkı.

Tarih

Dekabrin 1990-cı yilinda Gagauz Halkı ahıntısini yarattı rayonnarda (mallar ucun ahor)Komrat dolayı, Çadır dolayı hem Valkaneş dolayı SSR Moldaviyanın gendibaşına Gagauz Respublikası.

1991-ci yılın ilkyazında iki gagauz Konstantin Tauşancı hem Leonid Dobrov gagauzların avtonomiyasınnan ilgili olarak ortaya hiç beklenmeyän bir Proekt koydular – “Moldova içindä Gagauz Yeri - Gagauziya avtonom-teritorial kuruluşun proektı”.

Üçbuçuk yıldan sora, 1994-cü yıl dekabri ayında, Moldova Agrar Partiyası kontrolu altındakı Kişinöv parlamenti tanıdı gagauzların territorial avtonomiyasını. 1994-cü yılın Dekabri ayın 23-dä Moldova Parlamenti kabletti “Gagauziya (Gagauz Eri) özel hak statusu için” Kanonu. Bu kanona görä kuruldu Gagauziya hem tanındı gagauzların avtonomiya hakları. 1995 yılında oldu bir referendum eni avtonom regionun sınırların bellietmää deyni.

Geografiya

Avtonom bölümlüün topraa 1.830 km²-dir. Region bölüner 3 administrativ dolaya: Komrat dolayı, Çadır dolayı hem Valkaneş dolayı.

Demografiya

2004-cü yıl insan sayısına görä, regionda yaşêêr 155.587 insan (gagauzlar 82,6%, romın/moldovannar 4,6%, ukrainnar 3,0%, ruslar 3,7%, bulgarlar 5,1%, başka milletlär 1%). Bölgenin administrativ merkezi - Komrat kasabası (25 bin insan). Ofiţial diller - gagauzça, moldovanca (romınca) hem rusça.

Halk	100%
Gagauzlar:	82,6%
Moldovannar:	4,6%
Bulgarlar:	5,1%
Ruslar:	3,7%
Ukrainnär:	3,0%
Başka insannar:	1%

Ekonomika

Gagauziya ekonomikasın temelindä durêr çiftçilik (agrikultura), şarapçılık hem hayvancılık.

Politika

Halk Topluşu - Avtonom Territorial Bölümü Gagauz Yerin kanonverici (legislativ) organı. Halk Topluşuna girer 35 deputat, angıları seçiler 4 yıl için.

Avtonom Territorial Bölümlüü Gagauz Yerin ürütmäk organı Bakannık Komiteti (rusça übür adılan İspolkom).

2007-ci yılın Büük ayın 12-dä GHT (Gagauziya Halk Topluşu) toplantısında Gagauziya Başkanı Mihail Makaroviç Formuzal teklif etti Gagauziyanın Bakannık Komiteti (İspolkomu) azaların kandidaturalarını. GHT onnarı kabletti oy birliinnän.

Erleşmäk erleri

Gagauziyada bulunêr 32 erleşmäk eri: 1 muniţipiu (Komrat), 2 kasaba (Çadır hem Valkaneş), hem 29 küü, angısından 1 küü bulunêr Komratın yurisdikţiyası altında.