Üç kardaş hem Tepägöz

Üç kardaş hem Tepägöz

Üç kardaş Küçük-Acılıktan dönermişler. Karşıdan (Balkannardan) inmişler düzlüklere. Tepeleri dönmüş, yolu şaşırmışlar. İşlenmiş yol bitmiş. Geeri çatırık yola dönmüşler.Çatırıktan başka yolu kapmışlar.

Vakıt ta avşam üstüymüş, gün yakınmış kauşmaa. Gide-gide uzakta görmüşler bir sürü koyun. Çoban da dev boylu bir adam, büük bir çalı-çırpı demedi sırtında, koyunnarı aydarmış. Yaklaşmışlar çobana yolu Tuna aazına dooru sormuşlar.

• Na üüzümü, o size yolu gösterecek demiş çoban. Gidiniz sürünün önünde yolca.

Kardaşların küçüü almış üzüü, giidirmiş parmaana. Çıkıp sürünün önüne, yola acele etmişler.

• Ne fasıl bu çoban, demiş agaları, boyu kavak kadar, kafası kabak kadar, gözü de tek tepesinde, alma kadar büük... Tepägöz dev adamnarı için işitiim, ama göriym sefte, bildiime görä, Tepägözler hobur olmalıdır.Çoban olacaa sa hobura benzemiy, yalpak göründü bana.

• Olmasın bir şiretlik arada, katılmış ortancası. Lääzımdır kuşku olalım.

• Üzük ta fasıl : saptın yoldan saa-sol deyip, yola çeviriy seni. Uurun dooruysa, üzük susıy. Büülü bu üzük. Tepägöz dedi ey : Na üzüümü o size yolu gösterecek hatırlatmış küçüü. Nedir bu acaba?

Gide-gide koyunnarın önünde bir laamın aazına getirmiş kardaşları. Laamın önünde durgunmuşlar, şaşa-şaşa bakınmışlar. Bu laam Sivri-Tepe bayırın eteendeymiş.

• Giriniz üzük demiş. Yol laamın içinden geçiy. Te koyunnar da ardımıza geliy. Girmişler. Karannıkmış peştera içinde. Akına uzakta bir şılak görünürmüş, sanmışlar çıkış şılıy. Baksalar baksalar : o şılak ateşlik koorlarıymış.

Bu vakıt koyunnar da, Tepägöz da peşteraya girmişler. Tepägöz peşteranın aazını bir büük taşlan (kanaraylan) kapamış. Susarak ateşlee gelip, odun atmış, büük bir ulülünga tutuşmuş. Kavrayıp yapaalarından bir azman, şişä diri giidirmiş, derisini üzmedeen ateşe pişirmää koymuş. O koç baara baara pişmiş. Tepegöz çevire-çevire şişi ötäändan-beräändan kopara-kopara azmanı çıtır-çıtır imiş, bitirmiş. Üstüne de bir tulum su içmiş.

• İnsan eti özledim Tepägöz demiş yatmaa erleşerek. Çetele atınız, angınızı sabaalen pişirip iyicem.

Kardaşlar kıpıtmışlar. Nasıl acaba kurtulsunnar bu hoburdan? Tepegöz uyuduynan, denemişler girişten taşı aktarsınnar, ama erinden de onu kıpırdadamamışlar. Ne yapsınnar? Kazıkta birkaç deri asılı varmış. Alıp o derileri biri-birinin sırtlarına erleştirip, baalamışlar. Küçüü demiş :

• Bu üzük satacek bizi. Çıkaramıyerım parmaamdan. Onun taşı büül, bezbelli : saabisinnen lafediyer. Üzüü çıkaramasam, parmaamı kesmeliyim. Te Tepegöz artık uykuya delmış, hırıldıy. Koor varkana, ya te bu şişi kızdıralım da onunnan gözünü saplayıp, koor edelim şunu. Başka türlü biz Tepägözden kurtulamayız.

Bu vakıt kardaşların küçüü ünden bir uzun ip kıvratmış da, kesiy üzüklü parmaanı, o ipin ucuna baalamış. İpin übür ucunu da laamın aazından dışarı sıbıtmış.

Sabaa karşı, Tepägözün en tatlı uykusu zamanı, küçüü agalarını üüretmiş, ne yapsınnar da uydurup kızgın şişi devin gözü uuruna, kardaşları bir aar taşlan şişe urmuşlar. Tepägöz yataandan okadar keskin baarmış, ki laamın duvarları sarsmış, koyunnar ürkmüşler, laamın aazında güme toplanmışlar.

• Nerdeysin? Tepegöz üzüünä sormuş.

• Bän bırda! Bän bırda! üzük sesetmiş. Tepägöz yızlanmış laamın dibine, ama kimseyi kavrayamamış. Kardaşlar koyunnarın arasında sinmişler.

• Boşuna kaçınıp-kaçınıp, Tepägöz çekmiş taşı bir tarafa da, koyunnarı yoklayarak, aalarından bütün sürüyü dışarı kolvermiş. Kardaşların küçüü da dört ayak üstünde, koyun gibi dışarı sıyırılmış. Koyunnar tükendiynen, Tepägöz gene bir gür seslen anırmış hem üfkeli sormuş :

• Nerdeysin?

• Bän bırda! Bän bırda sesetmiş üzük ama çocuk artık kapmış üzüklü parmaa da pınara onu atmış.

• Bän bırda! Ben bırda! üzük gene ses vermiş. Tepegöz hızlanmış pınar içinden işidilen üzüün sesine da başaşaa pınara atılıp, buulmuş.

• Çıkınız! Kurtulduk hoburdan! küçüü agalarını baarmış.

Kardaşlar sevinerek sarmaşmışlar biri-birine

• Şükür Allaha akıl vermiş sana demişler küçüüne.

Kardaşlar dinnenmişler kesip bir azman çevirme imişler da, toplayıp sürüyü, Sivri-Tepe bayırını aşmışlar, Karaş kasabasını dolaylayıp büük yol boyunca koyunnarı güderek Uz-veliyatını aykırılamışlar, Tuna aazından Bucak kıyısına geçmişler büük bir zenginnik edinip. Şindi da bizim Bucak kırlarında ii tamazlıktan iiri- iiri koyunnu kanaraları görebilirsiniz.

Kullanılmış Kiyatlar

• Derleyen : G.A.Gaydarci

• Derleme yeri ve yılı : Ukrayna Kotlovina köyü 1960

• Anlatanlar : A. Berber, İ. Berber

• Yayımlayan : L.S.Çimpoeş age.

• s.123-125

• Türk Dil Kurumu

• Gagavuz Destanları

• Prof. Dr. Nevzat Özkan

• Ankara

• 2007

• s.137-139

• Türk Dil Kurumu Yayınları