Ortadoğu: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipediya saydından
İçerik silindi İçerik eklendi
Ctrl~gagwiki (konuşmaa | yardımnar)
Yeni sayfa: "{{Diğer anlamı2|Orta Doğu}} 250px|thumb|Orta Doğu ülkelerini dünya üzerinde gösteren harita Dosya:Middle east graphic 2003.jpg|right|thum..."
(Fark yok)

Sayfanın 00.56, 15 Harman ay 2013 datasındaki hali

Şablon:Diğer anlamı2

Orta Doğu ülkelerini dünya üzerinde gösteren harita
Bugünkü Orta Doğu'nun siyasi ve ulaşım haritası

Orta Doğu[1] ya da Ortadoğu[2], Asya, Avrupa ve Afrika'nın birbirlerine en çok yaklaştıkları yerleri kapsayan ve birbirine komşu ülkelerin oluşturduğu bölge. Akdeniz'den Pakistan'a kadar uzanır ve Arap Yarımadası'nı kapsar. Orta doğu kavramı Avrupa merkeziyetçi yaklaşıma dayanır ve Britanyalıların 19. yüzyıla kullanmaya başladıkları bir kavramdır. Bu tanımlamada İngiltere ve Avrupa ülkeleri merkez kabul edilmiş; doğu, Uzak Doğu, Yakın Doğu, Orta Doğu gibi kavramlar buna göre tayin edilmiştir [3][4].

Bu tanıma göre Orta Doğu ülkeleri Suriye, Irak, Katar, Kıbrıs, Ürdün, İsrail, Lübnan, İran, Filistin, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman, Kuveyt, Bahreyn, Yemen, Mısır, Afganistan, Pakistan, Tunus, Cezayir, Libya, Sudan, Fas'tır.[5]

Ortadoğu kavramının öncülü Fransızların, Osmanlı Devleti‟nin toprakları için kullandığı “Yakın Doğu” tabiridir. 20. yüzyılın başlarına kadar sık sık kullanılmıştır. İngiltere‟nin 19. yüzyıldan itibaren Hindistan ve Çin‟in zenginliklerine yayılması da “Uzak Doğu” kavramının kullanılmasına neden olmuştur. Bu iki kavram batılı devletler için yeni bir bölgesel tanımlama ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu doğrultuda İngilizler, Yakın Doğu terimine karşılık, Osmanlı Devleti toprakları içerisinde kalan ve Uzak Doğu‟ya geçişte önemli bir atlama taşı olan bölge için “Ortadoğu” terimini kullanmaya başlamıştır. [6]

Ortadoğu, Doğu ile Batıyı, Akdeniz ile Hint Okyanusu‟nu, Rusya ile sıcak denizleri birbirine bağlayan, aynı zamanda Doğu ile Batı arasındaki bütün ticarî ve kültürel bağlantıların yapıldığı bir bölgedir. Yeryüzünün en önemli kara ve suyollarını kumanda etmesinin kendisine kazandırdığı eşsiz jeopolitik değer, Ortadoğu‟yu tarihin ilk dönemlerinden bu yana dünya egemenliği peşinde koşan güçlerin birincil hedefi haline getirmiştir.“Kara altın” olarak tanımlanan petrolün 20. yüzyılın ilk yarısından itibaren değer kazanmasıyla Ortadoğu‟nun, dolayısıyla buradan geçen kara ve deniz yollarının stratejik önemi dünyanın hiçbir yeriyle kıyaslanamayacak derecede artmıştır.[7]

Yakın Doğu ve Orta Doğu kavramlarının karşılaştırılması

Orta Doğu, batılı devletler tarafından bazen Yakın Doğu olarak adlandırılır. Oysa ki Yakın Doğu, Orta Doğuyla beraber Balkanları da kapsamaktadır.[8]

Bu adlandırmadaki değişiklik, Osmanlı İmparatorluğunun yıkılmasıyla başlamıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Balkanların Osmanlı egemenliği altında olması ve farklı bir kültür motifini barındırması nedeniyle, Balkanlar ve Doğu Akdeniz sahilleri "Yakın Doğu", mezapotamya dahil olmak üzere mezopotamya ile Hindistan arasındaki bölge "Orta doğu" olarak adlandırılmaktaydı.

Balkanlar'da özgür devletlerin ortaya çıkması "ötekiler" kavramını ortadan kaldırmış ve Yakın Doğu kavramının yaygın olarak kullanılmamasına yol açmıştır. Yakın doğu kavramının kullanılmamaya başlanmasıyla Orta Doğu kavramı, Hindistan arasındaki bölge için kullanılmaya başlanmıştır[9].

Orta Doğu ülkelerinden görüntüler

Kaynakça

  1. Orta DoğuTDK Büyük Türkçe Sözlük
  2. OrtadoğuDil Derneği Sözlüğü
  3. Beaumont, Peter , Gerald H. Blake, J. Malcolm Wagstaff (1988). "The Middle East: A Geographical Study." David Fulton, p.16.
  4. Adelson, Roger. London and the Invention of the Middle East: Money, Power, and War, 1902-1922. New Haven: Yale University Press, 1995. ISBN 0-300-06094-7 p. 22-26
  5. Sedat Laçiner, Ortadoğu diye bir Yer Var mı, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt: 3, Sayı:10, Ankara, 2007, s.153-155
  6. http://www.historystudies.net/Makaleler/180246529_16-Serdar%20Sakin.pdf
  7. Oxford Dictionary of English 2e, 2003, Oxford University Press, Near East maddesi

Şablon:Portal

Şablon:Orta Doğu-taslak Şablon:Asya-taslak Şablon:Afrika-taslak

Şablon:Orta Doğu konusu Şablon:Asya ülkeleri